پرسش :

نخستين ايمان آورنده به رسالت پیامبر اکرم- صلی الله علیه و آله – چه کسی بود؟

پاسخ :
به اتفاق مورخان و شرح حال نگاران و پس از جمع بندي از آراي آنان مي توان گفت اوّلين ايمان آورنده به پيامبر- صلی الله علیه و آله - از مردان علي بن ابي طالب- علیه السلام - و از زنان خديجه- علیها السلام - همسر گرامي پيامبر است.[1]
برخي گفته اند که علي- علیه السلام - قبل از خديجه- علیها السلام - و اساسا اوّلين مؤمن به اسلام است.[2] و خديجه- علیها السلام - بعد از او به پيامبر- صلی الله و علیه و آله - ايمان آورده است. اين سخن به دلايلي درست است، چون خود امير مؤمنان علي بن ابي طالب- علیه السلام – فرمود: "من در کودکي که پيش آن حضرت تربيت مي شدم آن حضرت مرا با خود به کوه حراء مي برد و غير از من کسي از جاي او مطلع نبود، و من هميشه با او همراه بودم". در اين صورت وقتي وحي نازل شده، علي- علیه السلام - در کنار او بوده و شاهد نزول وحي، از اينروي مي تواند اولين گرونده به پيامبر- صلی الله علیه و آله - باشد.
رسول خدا- صلی الله علیه و آله - نيز در جمله اي خطاب به علي فرمود: «انک تسمع ما اسمع و تري ما اري الا انک لست بنبي».[3] آنچه من مي شنوم تو نيز مي شنوي و آنچه من مي بينم تو نيز مي بيني. منظور از آن وحي و صداهاي ماوراء الطبيعه و تمام مشاهد و علوم است که پيامبر درباره علي مي فرمايد: اين جملات را پيامبر به جز او به احدي نگفته است. ابن سعد در الطبقات، ابن قتیبه دینوری در الامامه و السیاسه، ابن اعثم کوفی در الفتوح و ابن حجر عسقلانی در الاصابه روايتي از پيامبر- صلی الله علیه و آله - نقل کرده اند مبني بر اين که علي اولين ايمان آورنده بر من است ملازم او باشيد و هيچگاه از او جدا نشويد.[4]
بلاذري نيز روايتي آورده مبني بر اين که اول ايمان آورنده علي است.[5]
بنابراین برخي از گزارش های تاريخي خديجه- علیها السلام - را اولين مؤمن به پيامبر- صلی الله علیه و آله - معرفی کرده و برخي علي- علیه السلام - را، اما این گزارش ها معارض نيستند بلکه جمع بين آن روايات اين است که علي از مردان و خديجه از زنان اول هستند، چون در برخي از روايات نيز گزارش شده که علي و خديجه و پيامبر هفت سال قبل از همه با پيامبر- صلی الله علیه و آله - نماز خوانده اند. قرايني ديگر نيز هست که حاکي از ايمان آنان به پيامبر- صلی الله علیه و آله قبل از همه است.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. قرآن و معصومان در آينه علوي، امير علي حسنلو.
2ـ تاريخ پيامبر اسلام، محمد ابراهیم آيتي.

پی نوشتها:
[1]. ابن عبدالبر، یوسف بن عبد الله، الاستيعاب فی معرفه الاصحاب، بیروت، دار الجیل، ج4، ص1819- 1820.
[2]. ابن عبدالبر، همان، ج3، ص1090 ، 1095 ابن اثيرجزری، اسدالغابه فی معرفه الصحابه، ج3، ص593.
[3]. نهج البلاغه، ترجمه شهيدي، سید جعفر، چاپ پنجم، تهران، انتشارات انقلاب اسلامي، 1373ش، ص2220، ص101 ـ 103.
[4]. ابن حجر عسقلاني، الاصابه في تمییز الصحابه، بيروت، دارالکتب العلميه، 1415ق ؛ طبقات ابن سعد، ج13، ص15 دينوري، الامامة و السياسه، بيروت دارالاضواء 141، ج1، ص22، ابن عثم، الفتوح، ج3، ص169
[5]. بلاذری انساب الاشراف،ج1،ص112
منبع: اندیشه قم